Ο,τι πλησιέστερο σε μια πεταλούδα

Οι επαναστάσεις ανακύπτουν από πολιτικές καταστάσεις, όχι επειδή κάποιες πόλεις είναι δομικά κατάλληλες για εξέγερση. Παρόλα αυτά, μια αναταραχή εν άστει ή ένας αυθόρμητος ξεσηκωμός ενδέχεται να είναι ο σπινθήρας που θέτει σε κίνηση τη μηχανή της επανάστασης. Ο σπινθήρας αυτός είναι πιθανότερο να λειτουργήσει σε πόλεις που ενθαρρύνουν ή διευκολύνουν μια εξέγερση. Δεν προσφέρονται όλες οι πόλεις τόσο φυσικά σε αυτή την πνευματική άσκηση, όπου –συνακόλουθα- κάθε γενιά εξεγερμένων θυμάται ή ανακαλύπτει ξανά τα πεδία μαχών των προγόνων της. Δεν είναι όλες οι πόλεις σαν το Παρίσι. Η ιδιομορφία του μπορεί να μην είναι πια αρκετή για να φέρει την επανάσταση στη Γαλλία, αλλά η παράδοση και το περιβάλλον εξακολουθούν να είναι αρκούντως ισχυρά για να επισπεύσουν, σε ανεπτυγμένη δυτική χώρα, ό,τι το πλησιέστερο σε μια επανάσταση. Eric Hobsbawm Επαναστάτες Η Αφροδίτη υπήρχε πάντα μέσα στην πέτρα. Εγώ απλά την απελευθέρωσα (αποδίδεται στον) Μichelangello Υπάρχει μια εσωτερική "πολεοδομία" που συνδέει τις γενιές των ανθρώπων με τους τόπους, με τρόπο μη γραμμικό. Αυτή η αντίληψη του αστικού ιστού μπορεί να σε μεταφέρει στο χρόνο και το χώρο με αφορμή συνειρμικά άλματα στα ιστορικά γεγονότα. Φαντάζεσαι την 3η Σεπτεμβρίου να συμβαίνει εδώ, στο ίδιο Σύνταγμα που τώρα κατεβαίνεις για το μετρό, σκέφτεσαι πως εκατοντάδες χρόνια βρίσκουν τη συνέχειά τους σε κείνη την ταράτσα στα Αναφιώτικα, αιώνες ολόκληροι κολυμβητών μπροστά στο Ηραίο, να, εδώ, στην Πατησίων μπήκε το τανκ, αυτή εδώ είναι η ιστορική καγγελόπορτα. Κι ας έχει τώρα απέξω τον υπαίθριο σουβλατζή.
Ετσι, μερικοί μπορούν να δουν μια πολύχρωμη πεταλούδα να τριγυρίζει αμέριμνη στο κέντρο της πόλης, γύρω από τα σπασμένα σκαλοπάτια του παλιού εργαστηρίου ζωγραφικής πλάι στην πύλη του Πολυτεχνείου επι της Στουρνάρη. Κάτω από αυτα υπάρχει ακόμα, τσακισμένο σε δεκάδες κομματάκια που δεν τα πιάνει το μάτι σου, το κοκκαλάκι των μαλλιών της κοπέλας εκείνης που κάθισε εδώ πάνω το 73 και σκάλιζε αμήχανα στην πέτρα το όραμα μιας καλύτερης μέρας. Υπάρχει εκείνη η φασματική της εικόνα, αυτή που υπήρξε οσο ακόμα ονειρευόταν εντυπωμένη στα έσω μάρμαρα, προτού η γυναίκα αυτή νικήσει και μεταβληθεί σε μπιζνες γουμαν που δεν ξαναείδε όνειρο χωρίς φίρμα: ονειρο Πράντα, ονειρο Αγιος Μαυρίκιος, όνειρο προσωπικής πια, κι οχι πανανθρώπινης ευημερίας.
Ανάμεσα στα χαλάσματα μπορεί κανείς να βρει ίχνη από την άμμο της παραλίας του ’68 που βρισκόταν κάτω από τις πλάκες των πεζοδρομίων. Μιας παραλίας ανέγγιχτης, χωρίς ομπρέλες, αρχετυπικής. Ακόμα βαθύτερα, μέσα στα υποστηλώματα του κτιρίου κείται θαμμένη και ξεσκισμένη πια, μια ασπρόμαυρη φωτογραφία της ισπανικής εξέγερσης που είχε τραβήξει στα εφηβικά του χρόνια ένας απ τους πρώτους φοιτητές, και του έπεσε απ την τσέπη κι ακόμα πιο βαθιά υπάρχουν ίχνη από ισότητα, αδελφότητα, ελευθερία.
Οσο βαθύτερα σκάψει κανείς τον περίβολο του Πολυτεχνείου τόσο πιο κοντά στο σκελετό του Σπάρτακου θα φτάσει. Και δίπλα σε κάθε σώμα της μνήμης, πάντοτε θα βρει ο προσεκτικός σκαπανέας και τη μνήμη της εξέλιξής του, πάντα θα πέφτει σε κομμένα κεφάλια πλάι στα ωραία λόγια. Είναι όλα εκεί. Είναι και η εξέγερση και η λαιμητόμος, ο Ροβεσπιέρος και ο Μαρά, εκεί, θαμμένα σα σπόροι μέσα στη γη βρίσκονται σφιχταγκαλιασμένα σε εμβρυακή στάση το πάθος της ελευθερίας κι ο εφιάλτης της τρομοκρατίας, εκεί είναι και οι κερκόπορτες της αλλοτρίωσης της νίκης, εκεί και ο βρυχηθμός της εξουσίας, η άλωση μα και τα επινίκεια.
Το σχήμα των αιώνων δεν είναι παρά το σχήμα της πόλεως που οικοδομεί ο πραγματικά Μεγάλος Αρχιτέκτων για τους αστούς της. Σπάνια η επανάσταση θα ξεκινήσει απο τα σιτοχώραφα -αν και την επανάσταση που θα ξεκινήσει όντως απο τις λάσπες και τις φαβέλες θα έπρεπε να την φοβούνται οι πάντες. Ισως γι αυτό η Αθήνα, περισσότερο από το Παρίσι, είναι ο,τι πλησιέστερο στο λαβύρινθο. Η πολεοδομία μας ποτέ δεν είχε πολλές λεωφόρους και φαρδιά βουλεβάρτα. Πάντα απο στενάκια χωματόδρομους και παρόδους εκβάλαμε στις εθνικές με τα αμορτισέρ να μουγκρίζουν. Μερικές φορές κόβαμε δρόμο, άλλες η μηχανή διαλυόταν στα βουνά.
Τώρα ποιός ξέρει; Ισως το 15χρονο παιδί που κάθισε προχτές σε εκείνα τα ίδια σκαλοπάτια να είχε μια ιδέα πως να λευτερώσει την Αφροδίτη κι όχι τον Προκρούστη απο την πέτρα. Ισως παλι να βαρεθεί, να μη δοκιμάσει καν, ή να αποτύχει. Ποιος αλήθεια μπορεί να ξέρει; Ισως ακόμα η πεταλούδα να κουνάει τα φτερά της επειδή όντως ονειρεύεται το μέλλον, και τα όνειρα στην Αθήνα μερικές φορές εκβάλουν σαν τυφώνες στο Παρίσι.

buzz it!

19 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

πολύ ωραία.

Nomad είπε...

hdd345f,

ε, χρόνια πολλα τότε.

:ΡΡΡ

OnWine είπε...

"...ονειρο Πράντα, ονειρο Αγιος Μαυρίκιος, όνειρο προσωπικής πια, κι οχι πανανθρώπινης ευημερίας"...

Φίλε μου, δυστυχώς (ή ευτυχώς) αυτό το "όνειρο" είναι το ΤΕΛΙΚΟ όνειρο όλων των ανθρώπων...

Και είναι πραγματι ...ευχάριστο γιά όσους τα έζησαν, να βλέπουν την εξιδανικευμένη προς τα πίσω ματιά όσων δεν τα έζησαν (ιδιαίτερα αν είναι τόσο καλογραμμένη)... να διαβάζουν γιά στόχους που δεν μπήκαν ποτέ, να ακούνε γιά οράματα που δεν ειδώθηκαν, γιά σκέψεις, προθέσεις, κουράγια που δεν υπήρξαν... για όσα δεν έζησαν τότε... γιατί, όλα αυτά που βλέπετε κά[ποιοι "εκ των υστέρων", δεν υπήρξαν ποτέ... δεν ήταν προυπόθεση γιά τίποτα... δεν συζητήθηκαν, δεν προκαθωρίστηκαν... όσοι δεν έζησαν τον φόβο του να μπαίνεις μέσα χωρίς να ξέρεις αν θα βγείς ποτέ, δεν θα καταλάβουν ότι τα "μεγάλα" βρίσκονται μόνο στο μυαλό των όσων προσπαθούν να ερμηνεύσουν το ανεξήγητο... και η γραμμικότητα των γεγονότων μόνο σε αυτούς που βλέπουν τα προηγούμενα...

Γιά το "ονειρο Πράντα, ονειρο Αγιος Μαυρίκιος" πάλεψαν και τότε... γιά μιά κοινωνία που θα έχει την άνεση να κάνει αυτά τα όνειρα χωρίς να ντρέπεται παλεύουν όλοι... είτε το ξέρουν είτε όχι...

OnWine είπε...

Και ...ξέχασα... καλή χρονιά, και να γράφεις πάντοτε τόσο ωραία κείμενα...

ο αποτέτοιος είπε...

όμορφη αυτή η πεταλούδα..

Spy είπε...

Μην ανησυχείτε για τα πολεοδομικά τερτίπια της πρωτεύουσάς μας. Η επόμενη επανάσταση θα συντονιστεί με sms και θα καθοδηγηθεί από GPS.

Ανώνυμος είπε...

Παλιότερα νόμιζα κι εγώ ότι πρέπει να πάρουμε την κοπέλα από το χέρι,να την πάμε στην πέτρα και να της πούμε ότι κάτι υπάρχει μέσα σ΄αυτή.Τώρα θεωρώ ότι αν υπάρχει κάτι μέσα στην πέτρα,οφείλει η κοπέλα να το βρει και να το αποκαλύψει.Εξάλλου οι πολεοδομίες αλλάζουν τακτικές δεν φτιάχνουν επαναστάσεις.

Σελιτσάνος.

rosie είπε...

"όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλο τα ίδια μένουν". Αυτός ο στίχος μου ρθε συνειρμικά στο νου διαβάζοντας σας.
Όχι από την αρνητική του πλευρά.

Διαβάζοντας ιστορία χτες βράδυ με την κόρη μου συνειδητοποίησα για μια ακόμη φορά πως αυτά που ονειρευόμαστε εμείς δεν είναι καινούργια, ούτε ανακαλύψαμε τον τροχό. Κάθε γενιά πάνω-κάτω τα ίδια ζητάει, με τα ίδια εξεγείρεται, με τα ίδια ερωτεύεται, με τα ίδια πονάει και κλαίει, με τα ίδια ονειρεύεται, ζει και πεθαίνει.. Και το μόνο που κάνει η πεταλούδα είναι να μας θυμίζει πως η ουσία δεν είναι κρυμμένη σε τριπλοκλειδωμένα σεντούκια, αλλά δίπλα μας, μέσα μας, παντού και πουθενά.. Αρκεί να ξέρεις να την δεις..

Nomad είπε...

Σχολιαστή,

ένα απο τα χαρακτηριστικά της αφηγητικής μνήμης είναι να εξιδανικεύει. Δεν είναι κακό να φαντάζομαι ιδανικά που ουδέποτε υπήρξαν. Με κάνει καλύτερο. Απο την άλλη, τότε ήμουν 9 χρονών. Θυμάμαι τη Δόκη στην ταράτσα της Νομικής. Με είχε παει ο μπαμπας απο κάτω μια μέρα. Με χιλιαδες αλλους. Αυτή είναι η μονη εικονα που έχω, ολα τα αλλα τα ακουσα μονο στο ραδιοφωνο. Τη Δοκη να φωνάζει στην ταρατσα πλαι σε δεκάδες νέους. Αυτή την εικόνα που έχω ως παιδί δε θελω να την μολύνω. θελω να αφήσω στη Δοκη το ενδεχόμενο, εκείνη τη στιγμή κι εκείνη την ώρα στη ζωή της, να πιστεψε πως υπαρχει ενας καλυτερος κόσμος αρκει το συλλογικό να προηγείται του ατομικού. Η εξαδέλφη μου δε ζει πια για να μας απαντήσει, ομως δε θαθελα απαντηση. Κι αν με ρωτήσει το παιδί μου αν μια εξέγερση γίνεται για καλυτερη πράντα η για καλύτερη παιδεία θα του πω την αληθεια, δεν το ξέρω. Ξερω ομως οτι γίνεται και ξέρω οτι συνηθως, οταν γίνεται, αυτοδιαβρώνεται μόλις νικάει. Θα του πω λοιπόν να φοβάται μονάχα τη νίκη και πως ολα τα αλλα είναι εξίσου πιθανά. Καλως ηλθες.
:)

αποτετοιε,

ευχαριστώ:)

κατασκοπε

!!! :)))))))) και ευφυες και μη σας πω, ακριβές!

:)

Σελιτσάνε,

ναι, η μονη αυθεντική γνώση θα είναι παντα η βιωματική. Παντως η εννοια του καθ υπόδειξιν σηκώνει κουβεντα, αφου καθ υποδειξιν μαθαίνουμε. Ισως οχι τα πιο σημαντικά που παντοτε τα μαθαίνουμε στο πετσί μας, αλλα τις βασικές κατευθύνσεις. Αρα ναι, να της δείχναμε απλά προς τα που ειναι κάποια "πορτα" γενικά στο χώρο και να αποσυρθούμε διακριτικά ίσως είναι το καλύτερο. (Τωρα η αληθεια είναι οτι και ναα θέλει πιο εξειδικευμένη υπόδειξη, ξέρουμε να την κάνουμε; Εγω οχι, δεν τη βρήκα τη ρημαδόπορτα, καπου εκει ηταν αλλα την εχασα στην πορεία και τώρα πια μεγαλωσα). :Ρ

Ροζι,

και κάθε γενιά μεγαλώνει και γίνεται αυτό που μισούσε ως παιδί, με εξαιρέσεις ώσπου οι εξαιρέσεις πληθαίνουν και μια μεταλλαξη συντελείται με άλμα, αλλα κι αυτή συνήθως προσωρινή. Είναι σισύφειο το έργο πράγματι, αλλά δεν εμποδίζει κανείς το σίσυφο να βάλει μια σφήνα στην πέτρα και να κάτσει να πιει μια μπυρίτσα το ηλιοβασίλεμα και να σπείρει σφήνες στην κατηφόρα ώστε να κυλάει με ρυθμό η πέτρα. Καλως ηλθες.
:)

Ανώνυμος είπε...

Εξαίρετο κείμενο, τόσο στη σύλληψη όσο και στη γραφή.
Ακόμα πιο ουσιαστική η απάντηση στο Σχολιαστή.
Προσωπικά, πιστεύω πάντως, ότι μια εξέγερση δε γίνεται ποτέ για καλύτερο πράντα. Πάντα ο στόχος είναι η καλύτερη παιδεία, η ευνομούμενη κοινωνία, η δημοκρατία κ.λπ, κλπ.
Εκείνο, που, πράγματι είναι λυπηρό, είναι η αυτοδιάβρωση, που ακολουθεί τη νίκη.
Θα αναφερθώ σε μια γελοιογραφία του Κ. Μητρόπουλου, την οποία δε μπόρεσα να εντοπίσω στο Διαδίκτυο, ώστε να την αναρτήσω, οπότε θα προσπαθήσω απλώς να τη περιγράψω :
1ο καρέ : Χαρακτηριστικος νέος, επαναστάτης, μούσια,μακριά μαλλιά, ατημέλητη εμφάνιση, κρατάει πλακάτ με το σύμβολο της ειρήνης.
2ο καρέ : ο ίδιος άνθρωπος, κάποια χρόνια αργότερα,πιο περιποιημένο ντύσιμο, καρατάει πλακάτ με το σύμβολο (ή τη λέξη-δε θυμάμαι πολύ καλά) Σεξ.
3ο καρέ : Στην ηλικία των 50 περίπου πια, ο άνθρωπός μας, κοιλαράς, καλοντυμένος, με το ίδιο πλακάτ ανά χρείρας, το οποίο απεικονίζει πια το σύμβολο της Μερσεντές.
Μήπως λοιπόν είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης, η διάβρωση της ιδεολογίας με τη πάροδο του χρόνου;

Ανώνυμος είπε...

@houlk

Πως το είχε πει ο Τσώρτσιλ;
"Είναι ηλίθιος όποιος δεν είναι κομμουνιστής στα 18 του,σοσιαλιστής στα 25 του και συντηρητικός απ΄τα 30 και μετά"(κάπως έτσι,δεν έχω την ευχέρεια να ψάξω για το αυθεντικό κείμενο).

Σελιτσάνος.

Φαίδρα Φις είπε...

καλή χρονιά

island είπε...

Καλή χρονιά να έχετε αγαπητέ. Παραδόξως με κάλυψε πλήρως ο Κατά(σ)κοπος από πάνω.

Nomad είπε...

Xουλκ,


γιαυτό θα έπρεπε να γεννιόμαστε παππούδες και να μεγαλώνουμε νεάζοντες για να τελευτήσουμε σε έναν δυνατό οργασμό (Ναι, είναι χαρακτηριστικό μας νομίζω κι εγω να μας νικάει οσο μεγαλώνουμε ο δράκος που νέοι πολεμάμε. Γιαυτό και δεν έχω ακούσει ποτέ να εξεγέρθηκαν τα ΚΑΠΗ.)

:ΡΡΡΡ


Σελιτσάνε,

ναι, ετσι περίπου τοχε πει, δε θυμόμουν καν οτι ηταν ο Τσωρτσιλ. Τουτέστιν έχω αλλη μια απόδειξη οτι είμαι ηλίθιος.

:ΡΡΡ

Φαίδρα,

επίσης, καθε ευτυχία.

:)

Νησιώτη,

ναι, κάτι τέτοια μας κάνει ο κατά(σ)κοπος και μας τρέχει όλους στα γκατζετάδικα.

:ΡΡΡ

Ανώνυμος είπε...

Θα πάρω κι εγώ λίγη ηλιθιότητα.Ευχαριστώ.Νά ΄στε καλά.

Σελιτσάνος.

Ανώνυμος είπε...

κάντε λίγο χώρο στον καναπέ των ηλιθίων και για μένα

(νομάδα, ο,τι πλησιέστερο στα καλύτερα αναγνώσματα με τα οποία διασταυρώθηκα)

aKanonisti είπε...

1)Σε μισώ... γιατί φαντασιώνεσαι καλύτερα από μένα....
2)έχεις πάλι κακουργε απόλυτο δίκαιο... μόνο που δεν ξέρεις από πολεοδομία..... και τώρα είναι η ρελανς μου... να σε φάω....
3)η Αθηνα σχεδιάστηκε με μεγάλους δρόμους... και έχουν κάτι το μεγαλοπρεπές οι πορείες της... για αυτό τις λατρεύω...
4)κόβεις δρόμο... μόνο όταν κατέχεις τον χώρο.... και αυτό.. είναι το πρώτο βήμα για την επανάσταση....όταν δεν σου ανήκει το πολεοδομικό τετράγωνο...
5)παίζουν στην χαοτική θεωρία...και οι πεταλούδες της νύκτας??? (ώστε να αποκτήσει ενδιαφέρον.. το χάος...)
6)είσαι άπαικτοςςςςςςςςς ναι....
δηλώνω απόλυτο respect....

Υ.Γ. θα μπορούσα να γράψω 2000 λέξεις σχόλιο... αλλά δεν το κάνω.. γιατί ειμαι κακίστρω... και δεν θέλω να φανερώσω όλα τα "αρχιτεκτονικα" μυστικά μου.....

:-))))

Nomad είπε...

Σελιτσάνε,

να κι ενα είδος σε επάρκεια.

:)))

κΚΚΜοίρη,

να κι ένα ο,τι πλησιέστερο σε είδος εν επαρκεία.

:ΡΡΡ

Ακανόνιστη,

είστε κακίστρωωωωωωωωωωωωωω!
(Τι κρίμα που εφτιαξα το σπιτι μου πριν συναντηθούμε, τώρα θα έμενα σε πύργο με πολλά κελιά και οργανα βασανιστηρίων)

:ΡΡΡΡΡ

diva είπε...

Εξαιρετικό κείμενο (κι ας μπήκα με διάθεση αντίδρασης)
Οξύμωρο ε;
Ένα κείμενο για επαναστάσεις να σου κόβει την ανάσα