Ο χαρωπός βασανιστής

«H τελική απάντηση στο ερώτημα "γιατί διαβάζουμε; " είναι πως μόνο το βαθύ, αδιάκοπο διάβασμα μπορεί να συγκροτήσει και να διευρύνει έναν αυτόνομο εαυτό. Μέχρι να γίνεις πραγματικά ο εαυτός σου, τι μπορείς να προσφέρεις στους άλλους;»
Χάρολντ Μπλουμ Ο ποιητής απιστεί στην πραγματικότητα, ντύνοντας με το μανδύα της τέχνης όσα τον κατατρώγουν. Δια της απιστίας αντέχει την πραγματικότητα. Δεν την αποφεύγει, εξωραίζει την αντίληψή του γι αυτήν. Για να το κατορθώσει, έχει προηγουμένως καταδυθεί στα άδυτα της συλλογικής μνήμης και των παθών. Αυτό που φέρνει απο εκεί κάτω, τον έχει ήδη μεταμορφώσει. Οχι, δεν τον έχει λυτρώσει. Τον έχει αλλάξει. Αλλά αν αυτό μπορεί να κάνει η γραφή, μπορεί η ανάγνωση λογοτεχνικών έργων να λειτουργήσει λυτρωτικά για μια ψυχή που υποφέρει; Αν εκλαμβάνει κανείς τον μύθο ως τέτοιον, αν δεν επιτρέπει στον εαυτό του καμιά συγκίνηση παρά συνεχώς υπενθυμίζει "σύνελθε, ψέματα είναι", από που προέρχεται η γοητεία ενός έργου η μιας διήγησης; Γιατί λέμε στον εαυτό μας: "Έτσι θα έπρεπε να είναι η αλήθεια. Έτσι ΕΙΝΑΙ η αλήθεια, προτού μασκαρευτεί τη φθορά της καθημερινότητας. Έτσι είναι η πρωτογενής αλήθεια, η ιδέα της αλήθειας, η αληθινή αλήθεια, κι όσα ζούμε έξω από το «έργο» είναι οι σκιές της, οι εφαρμογές της τέλειας αυτής αλήθειας στον ατελή μας κόσμο" Όταν η σκιώδης αλήθεια δεν αντέχεται, όταν καθίστανται αβίωτα αυτά που ζεις βλέπεις κι ακούς, τότε κινητοποιείται η δύναμη της λογοτεχνίας ως αντιδότου. Ταυτιζόμαστε με ήρωες βιβλίων όχι επειδή δεν ξέρουμε πως είναι μυθοπλασία αυτό που βιώνουν, αλλά επειδή γνωρίζουμε πως η μυθοπλασία αυτή είναι η πραγματικά αληθινή, κι όσα βιώνουμε σκιές της. Επειδή μέσα μας υπάρχει ο ιδανικός άνθρωπος, το μοντέλο μας στον κόσμο που δεν παραμορφώνεται από τα πρέπει ετούτου εδώ, και το νοιώθουμε ότι θα μπορούσαμε να είμαστε έτσι, άσχετα που δεν το καταφέρνουμε. Αλλά το αντίδοτο, είναι ταυτόχρονα και δηλητήριο. Ανάλογα αν διαβάζεις ή αν γράφεις. Αυτό που ανακουφίζει τον αναγνώστη, έχει στοιχειώσει τον γραφιά. Μονάχα με τη μάσκα της τέχνης του ο δημιουργός που υποφέρει μπορεί να προσεγγίσει τα κατάβαθα της ψυχής του και μέσα από εκεί να ανασύρει, από το ιδιωτικό του πηγάδι ένα παγκόσμιο νερό. Αλλά τον ίδιον ποτέ δε θα τον λυτρώσουν πραγματικά όσα θα φέρει σε εμάς αναδυόμενος, γιατί η σωτηρία δεν βρίσκεται στον κόσμο των ιδεών, αλλά στη σκιά τους εδώ ανάμεσά μας. Ο πόνος που για εμάς ελαφραίνει δια μέσου της τέχνης, πολλαπλασιάζεται στην πραγματική ζωή για τον δημιουργό. Όσο περισσότερο γράφει, τόσο περισσότερο αιμορραγεί. Όσο περισσότερο μας γιατρεύει τις πληγές, τόσο πυορροούν οι δικές του. Για να ευτυχεί ο αναγνώστης πρέπει να υποφέρει ο συγγραφέας. Ο γραφιάς που προσπαθεί να ζήσει δολοφονεί το έργο του. Κι ο ζωντανός που προσπαθεί να γράψει δολοφονεί τη ζωή του. Κάνει το αντίδοτο δηλητήριο. Ανασηκώνεις τα μάτια έχοντας μόλις διαβάσει μια ξένη ιδέα η οποία ήταν και δική σου ιδέα ώσπου την είδες γραμμένη. Δεν είναι σύμπτωση να βρίσκεις τις ιδέες σου διατυπωμένες από άλλον. Είναι απλή αμνησία. Μερικές φορές, και αχαριστία. Η σκέψη μας έχει πλαστεί από ιδέες προγενέστερες που αφομοιώθηκαν και μετά τις ξεχάσαμε, η ουσία τους όμως μας ορίζει. Κάποτε τις ξανασυναντούμε και μας εκπλήσσει αυτό. Κι έτσι εσύ λαμβάνεις το αντίδοτο της ανάγνωσης και εύκολα ξεχνάς πως πρόκειται για το δηλητήριο της γραφής. Ξεχνάς ότι κάποιος άλλος ανέλαβε να αιμορραγήσει για λογαριασμό σου, να κυοφορήσει και να γεννήσει την κοινή σας ιδέα. Εσύ απολαμβάνεις τώρα αυτό που εκείνον τον πλήγωσε. Και είναι το ίδιο πράγμα, ένας έρωτας, ένας θάνατος, ένας πόνος. Βλέπεις, για να γίνεις εσύ «πραγματικά ο εαυτός σου», πρέπει δεκάδες συγγραφείς σε όλο τον κόσμο να απωλέσουν τους δικούς τους. Να βουτήξουν στα κατάβαθα της μαυρισμένης ψυχής σου για να σε ανασύρουν. Να ταυτιστούν μαζί σου, να βιώσουν τον πόνο σου και να δώσουν τις λύσεις που δεν έδωσες, να ματώσουν και να χαλάσουν τα στομάχια τους, προκειμένου εσύ να καταφέρεις την ταύτιση-αντίδοτο στον πόνο σου.
Αναγνώστη, δεν είσαι παρά ένας χαρωπός βασανιστής, να το ξέρεις.
Η απολογία θα ήταν ότι και χωρίς εσένα, αυτοί οι τρελοί θα βασανίζονταν μόνοι τους, σαν τους παλιούς εκείνους καλόγερους που αυτομαστιγώνονταν.
Αυτό δεν σε απαλλάσει από την ευθύνη, άσε που δεν είναι και απόλυτη αλήθεια, αφού ελάχιστοι θα συνέχιζαν να γράφουν αν δεν τους διάβαζε κανείς. Διότι είναι ξιπασμένοι. Λένε πως γράφουν για τον εαυτό τους, μα γράφουν πάντα για τον άλλον, αφού υπάρχουν μόνο δια μέσου των άλλων. Οι πιο πορωμένοι εξ αυτών, υποστηρίζουν πως δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς αφού οι ιστορίες τους επιλέγουν κι όχι εκείνοι τις ιστορίες. Εαν ακούσεις κάποιον να μιλάει έτσι, τραβήξου μακριά γιατί σε λίγο θα εκραγεί με κρότο και θα γίνει σουπερ νόβα.
Αν θες να κάνεις ένα καλό στη ζωή σου, σταμάτα να διαβάζεις έργα συγγραφέων εν ζωή.
Υποχρέωσέ τους να σταματήσουν να την περιγράφουν και να τη ζήσουν, ή να αποκτήσουν υπομονή να διαβαστούν μετά θανατον, άρα το έργο τους να αξίζει πραγματικά.

buzz it!

16 σχόλια:

Σελιτσάνος είπε...

Πω πω!Πάω να ξομολογηθώ και να ζητήσω συχώρεση!(Τόσους ανθρώπους στο λαιμό μου...).

Ανώνυμος είπε...

"Αν θες να κάνεις ένα καλό στη ζωή σου, σταμάτα να διαβάζεις έργα συγγραφέων εν ζωή.
Υποχρέωσέ τους να σταματήσουν να την περιγράφουν και να τη ζήσουν, ή να αποκτήσουν υπομονή να διαβαστούν μετά θανατον, άρα το έργο τους να αξίζει πραγματικά."
..................

Μέχρι τώρα επέλεγα τα βιβλία με άλλα κριτήρια .
Συνήθως έβλεπα το οπισθόφυλλο, διάβαζα τα λόγια που δίνουν την περίληψή του, άκουγα γνώμες ανθρώπων που εκτιμώ την αποψή τους, έκανα όλα αυτά που οι περισσότεροι από μας κάνουν τέλος πάντων.
Τώρα μ΄αυτό που γράφετε με δυσκολεύετε πολύ με τον περιορισμό που βάζετε.

Οι συγγραφείς πρέπει να διαβάζονται μετά θάνατον, λέτε.

.................
Λοιπόν κ. Νομάδα σας εκτιμώ πολύ αλλά μέχρι εδώ!
Διαβάζω από χθες το βιβλίο του Ruiz Zafon Garlos "H σκιά του ανέμου".
Ο συγγραφέας του ζει και βασιλεύει.
Και εγώ δεν προτίθεμαι να το αφήσω αδιάβαστο γιατί ο μυστηριώδης ήρωας του ο Χουλιάν Καράξ είναι πολύ μόνος και πολύ πληγωμένος για να τον "πληγώσω" και εγώ με την αδιαφορία μου!!!
Αφήστε που είναι πολύ ωραίο βιβλίο!

Και μη σκεφτείτε να προτείνετε κάτι ανάλογο και για τους σκηνοθέτες γιατί τον Κλιντ Ήστγουντ Θα τον δω ο κόσμος να χαλάσει στο "grant torino".
Πως είπατε;
Αυτόν επιτρέπεται να τον δούμε επειδή "κοντεύουν οι μέρες του";

Α! κ. Νομάδα είστε αδιόρθωτος!!!

υ.γ Αυτό το "ψευδώνυμο" πια κάθε φορά με αποδιοργανώνει.
Γράμματα του αλφαβήτου στοπ!

Μήπως να΄βαζα το όνομά μου;

Spy είπε...

Ωρεπούστημου!
Πάω να κλείσω το βλογ!


(παρεπιπτόντως το βιβλίο που αναφέρει η αποπάνω μου είναι απλώς καταπληκτικό!)

Βάσκες είπε...

Μπορεί οι 52 βαθμοί να ήταν υποεκτίμηση.

Φταίμε.

Σας διαβάζουμε.

Συγγνώμη.

aKanonisti είπε...

Διαφωνώ....χαρωπά...

Πολλά έργα.. που ήταν αριστουργήματα γράφηκαν για προσωπική χρήση.. ως ημερολόγια ή ως παιχνίδια από γνωστούς συγγραφείς...

Και δεν είναι λίγες οι ιστορίες δημιουργών που υποφέραν γιατί δνε τους διάβαζε κανείς...

Αρα???

Διαφωνώ...

:-)))

Ανώνυμος είπε...

κ.κατάσκοπε
αλήθεια ξέρετε τη "σκιά του ανέμου";
Χάρηκα που διάβασα ότι το θεωρείτε και "καταπληκτικό".
(Μεταξύ μας κι εγώ αυτό νομίζω αλλά δε το΄γραψα γιατί ο συγγραφέας του δεν έχει πεθάνει... ακόμη και δεν ήθελα να στεναχωρέσω περισσότερο τον κ. Νομάδα!)

Στο τέλος ο Ντάνιελ (ο νεαρός) θα παντρευτεί την κοπέλα, θα κάνουν γιο και θα του δώσουν το όνομα του Χουλιάν ε;
Μπήκα στον πειρασμό και διάβασα τις τελευταίες σελίδες...

υπογραφή
Η "από πάνω" που έγινε ή από κάτω

kostis-b είπε...

Παρότι ανάλγητος και σαδιστής αναγνώστης, έλαβα υπόψη την βάσανο της αιμορραγίας σας, και το διάβασα μόνο δυό φορές.
Τρίτη δεν τολμώ.
Μην σας ξεκάνω κιόλας.

Ανώνυμος είπε...

Το αναγνωρίζω: γεννήθηκα και παραμένω μια χαρωπή βασανίστρια και τολμώ να ομολογήσω πως διαρκώς καραδοκώ με λαχτάρα το επόμενο μαζοχιστικό πνεύμα που θα δεχτεί να πέσει στα σαδιστικά χέρια μου.
(Κατόπιν βέβαια, πέφτω κι εγώ στα δικά του, αυτό όμως είναι μια άλλη s/m ιστορία.)

(shlassshhhhhhhhh!...)

Nomad είπε...

Σελιτσάνε,

δεν πιάνουν αυτα. Κι εγω το προσπάθησα να με συγχωρήσει ο Αη Γραμμένος, τίποτα αυτός. Θα παμε στην κολαση (του Δαντη), τελος.-



Χαρωπή ισως, βασανίστρια δοκιμασέ το κι αν δε σου αρεσει δεν θα σου παρω δερμάτινα,

ευχαριστώ για την πρόταση, θα σπεύσω να το παρω γιατι εχω καιρό να διαβασω συναρπαστικο αναγνωσμα. Επίσης μην με ξεσυνερίζεστε, ούτε εγω τα πιστευω αυτα που λεω. Το δε γκρν τορινο να το δείτε, είναι ωραίο οντως, ο Κλιντ εξαργυρώνει με αυτό ολους τους ντερτι χαρι του παρελθόντος που πυροβολουσαν οτι εκινείτο. Οσο για το ονομα, εαν το επιθυμείτε χαρά μου, απο εσάς εξαρταται.

:)

Κατασκοπε,

σιγα μην το κλείσετε. Πρώτα θα κλείσετε θέση στο επομενο ταξίδι του διαστημικού λεωφορείου και μετα το βλογ.



Βασκες,

είστε βασανιστής κύριε. Πρώτα μας βγαζετε τα δόντια με τις ταναλιες και μετα ζητατε συγνωμη...Πφφφ...

:ΡΡ

Ακανόνιστη

επιτέλους! Είχα κουραστεί να διαφωνώ μόνος μου με τον εαυτό μου!

:ΡΡΡΡ

Χαρωπή2,

μας πως το κανετε αυτό; Πως διαβαζετε τις τελευταίες σελίδες πρώτα; ξερω κι αλλους που το κανουν κααι παντα απορούσα πως το κανουν αυτό. Ε; Πείτε μου!

:ΡΡ

Θεωρημα,

αμαν! Τωρα θα σας φανταζομαι με μαυρες μποτες και τακουνι στιλετο, κολαρο δερματινο με καρφια και μαστίγιο. Ελπίζω να μην μοιάζετε με αποφοιτη σχολής καλογραιών. (Κι αν μοιαζετε μην μου το πειτε, αφηστε με στην πλανη μου)

:ΡΡΡΡΡΡΡΡΡ

Kwlogria είπε...

Α πα πααα!!! Μας βάζεις σε σκέψεις!! Εννοείς πως όλοι εμείς θα γίνουμε διάσημοι μετά θάνατον;; Σκατά. Πάω να πλύνω σκάλες. (Φοβερό κείμενο πέρα από τις βλακείες μου:)

Nomad είπε...

Κωστή,

ζητώ ταπεινά συγνώμη για την παραλειψη, μου διέφυγε όπως κουναγα την οθόνη πανω κατω (δεν ξερω κι αλλο τρόπο δηλαδή :ΡΡ) για να δω τι μου εγραψαν...
Σας ευχαριστώ για την επιεικια!
Κι εγω σας υποσχομαι με τη σειρά μου ότι θα ερχομαι να σας κανω παρέα πότε πότε οταν σας βαλσαμώσουν πράγματι, παντα μου αρεσαν οι ενεργητικές μουμιες εξάλλου.

:ΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡ

Κωλόγρια,

οχι, εμείς είμαστε διάσημοι εν ζωή, δεν ακούτε που ολο για τους "μπλόγκερς" μιλανε; Ολοκληρος παραγοντας της δημοσιας ζωής εχουμε γίνει! Παντως το πλυσιμο της σκαλας είναι πιο επικερδές σπορ, αφήστε δε που με λίγη τύχη (η ατυχία, οπως το παρει κανείς) μπορεί να σας προτείνουν και για την Ευρωβουλή.

:ΡΡΡΡ

(κωστή συγνωμη και παλι, ειλικρινα δεν το εκανα επιτηδες...)

Spy είπε...

Αγαπητή "Χαρωπή κλπ."

Κακώς κάκιστα διαβάσατε τις τελευταίες σελίδες.
(στις προτελευταίες είναι το ζουμί)
:)


@ Kostis-b:
Μην τον ακούτε. Επίτηδες το έκανε.
:P

Αόρατη Μελάνη είπε...

@Ακανόνιστη:

"Πολλά έργα.. που ήταν αριστουργήματα γράφηκαν για προσωπική χρήση.. ως ημερολόγια ή ως παιχνίδια από γνωστούς συγγραφείς..."

Αν ήταν γνωστοί συγγραφείς, είχαν ήδη το μικρόβιο της γραφής, και λειτουργούσαν με τον ίδιο τρόπο ακόμη και σε κείμενα καθαρά προσωπικά. Επιπλέον, όλοι όσοι γράφουν κείμενα "καθαρά προσωπικά" ενδόμυχα ελπίζουν (και φοβούνται, αλλά κι ελπίζουν) να τα διαβάσει κάποιος κάποτε (άποψή μου αυτό, κρίνοντας από τα δικά μου "προσωπικά" ημερολόγια, τα οποία κατά καιρούς καταστρέφω, αλλά τα οποία γράφω έχοντας πάντα κάποιον ιδεατό αναγνώστη σε μια αραχνιασμένη γωνιά του μυαλού μου). Αν δεν ελπίζουμε σε αναγνώστες, δεν γράφουμε, σκεπτόμαστε απλώς.

"Και δεν είναι λίγες οι ιστορίες δημιουργών που υποφέραν γιατί δεν τους διάβαζε κανείς..."

Αν υπέφεραν, αυτό σημαίνει ότι ήθελαν να τους διαβάσουν. Ergo, ο Νομάδας έχει δίκιο.

@Νομάδα

"μα πως το κανετε αυτό; Πως διαβαζετε τις τελευταίες σελίδες πρώτα; ξερω κι αλλους που το κανουν και παντα απορούσα πως το κανουν αυτό."

Είναι απλό. Ανοίγεις το βιβλίο από πίσω προς τα εμπρός. Το ξέρω, το έχω κάνει.

@θαυμαστές της Σκιάς του ανέμου και του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν:

Εμένα πάλι το βιβλίο μου φάνηκε υπερφίαλο και ο Carlos Ruiz Zafón άλλο τόσο. Είχα την αίσθηση ότι είναι από εκείνους που γράφουν για να γράφουν, και σκέφτονται ταυτοχρόνως "ε ρε τι μεγάλος συγγραφέας που είμαι!" Πολύ δράμα, πολλή τραγωδία, πολλά πάθη, πολλή υπερβολή, τραβηγμένα από τα μαλλιά τα βρήκα όλα αυτά.

Τα σέβη μου και με το συμπάθιο. Είναι ωραίο να ζούμε σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν τόσο διαφορετικές απόψεις.

Αόρατη Μελάνη είπε...

@Θεώρημα

Κι εγώ μαζί σου...

Nomad είπε...

Αόρατη μελανη,

είστε πολύ διεφθαρμένη κυρία μου. Δεν ξεκινάμε απο πίσω!

:ΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡ

(ω θεοί, μια μερα καποιος θα με βρίσει σκαιότατα κι οχι τπτ αλλο αλλα θαχει και δικιο, σχωράτε ρε παιδια δεν μπορώ να με ελεγξω ωρες -ωρες, μην πω και μερες-μερες και καταλήξουμε στις εποχές της βλακείας)

:)

Nomad είπε...

Επισης μου κινησατε και εσείς το ενδιαφερον να παρω το εν λογω πονημα για να δω αν είναι υπερβολικο η οχι.


Επισης προτείνω σε οποιον τύχει να διαβάσει το "Εγκώμιο της πραότητας", του Νορμπερτο Μπομπιο. Θα μου πεις τι μας το προτείνεις ενω δεν ειναι λογοτεχνία αλλα φιλοσοφία και γιατι μας το προτείνεις εδώ ρε κυρ νομαδα;

Ε, δεν ξερω.