Το ασχημόπαπο 2

Τα πιο ενοχλητικά συμπεράσματα του Αριστοτέλη ήταν πέντε.

Κατ αρχήν, ότι ο κόσμος ήταν αιώνιος, γεγονός που αρνιόταν ουσιαστικά τη Δημιουργία από τον Θεό. Ύστερα, υποστήριζε ότι μια ιδιότητα δεν μπορούσε να υπάρχει χωριστά από την υλική υπόσταση του φορέα της, άποψη που ήταν αντίθετη με τη Θεία Ευχαριστία. Σύμφωνα με το δόγμα της Θείας Ευχαριστίας, η ουσία του ψωμιού και του κρασιού κατά τη μετατροπή της σε ουσία του σώματος και του αίματος του Χριστού, δεν χάνεται και συνεχίζει να υπάρχει, έστω κι αν δεν υπάρχει πια το ψωμί και το κρασί. Δίδασκε πως οι διαδικασίες και οι νόμοι του κόσμου ήταν φυσικοί και αναλλοίωτοι, στοιχείο που δεν άφηνε και πολύ χώρο για θαύματα. Διατεινόταν πως η ψυχή δεν υπήρχε πέρα από το σώμα, άρα ούτε και μετά. Γεγονός που δε συμβιβαζόταν με την αθανασία της. Κι ακόμα, η φυσική φιλοσοφία του προσέκρουε στο διαδεδομένο δόγμα του Αγίου Αυγουστίνου, σύμφωνα με το οποίο ο Θεός γνώριζε ήδη όλα τα πράγματα που ενδεχομένως θα δημιουργούσε στη διάρκεια της αιωνιότητας. Έτσι το 1210 η επαρχιακή σύνοδος της Σανς απαγόρευσε επί ποινή αφορισμού να διαβάζονται δημόσια η ιδιωτικά στο Παρίσι τα φυσικά έργα του Αριστοτέλη και οποιαδήποτε σχόλια πάνω σε αυτά. Το 1215 η απαγόρευση επιβλήθηκε και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, που είχε απομείνει το μόνο μέρος όπου μπορούσε κανείς να μιλήσει γι αυτά. Το 1231 η απαγόρευση επικυρώθηκε από τον πάπα Γρηγόριο τον 9ο με διάταγμα, το οποίο προέβλεπε την αποκάθαρση των έργων του Σταγειρίτη από τις πλάνες. Μόνο οι ηθικές και οι λογικές του πραγματείες επιτρέπονταν. Στο μεταξύ όμως, οι λόγιοι στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης από την άλλη πλευρά της θάλασσας, δεν είχαν στερηθεί το δικαίωμα να διαβάζουν όλα τα έργα του Σταγειρίτη την ίδια περίοδο. Το κλίμα εκεί ήταν πιο φιλελεύθερο, αν και τίποτα δεν απέκλειε να αλλάξει ο αέρας και να φυσήξει ανάποδα στη Μάγχη ανά πάσα στιγμή. Την ίδια περίοδο που συνέβαιναν όλα αυτά, μεγάλη επίδραση τόσο στο κλίμα της εποχής όσο και στον Μπέικον ιδιαίτερα, ασκούσαν τα έργα και οι προφητείες του Joachim Fiores, που προέβλεπαν τη συντέλεια του κόσμου το 1260 και την έλευση της «3ης εποχής», που θα ένωνε τους Βυζαντινούς με τους Λατίνους. Μαζί με τον Αριστοτέλη λοιπόν, η επικείμενη Αποκάλυψη ήταν τα πρώτα θέματα της εποχής για τους λόγιους και τον λαό, ανάμεσα στις πυρές και τους λοιμούς. Εξάλλου ο προφήτης δεν ήταν κάποιος τυχαίος, αλλά μια ιδιάζουσα περίπτωση. Ένας αιρετικός σε ορισμένα θέματα, αλλά αποδεκτός σε άλλα, με την ίδια περίπου λογική που ήταν αποδεκτή η ηθική, αλλά όχι η φυσική του Αριστοτέλη. Οι θεωρίες του καταδικάστηκαν συνολικά -κι όταν έφτασε το 1260 χωρίς να έρθει η συντέλεια, ο κόσμος, ξενυχτισμένος την πρωτοχρονιά και άγρυπνος, ανακουφίστηκε από την πρόνοια της εκκλησίας να τον αναθεματίσει εγκαίρως. Οι θεολογικές και φιλοσοφικές του απόψεις όμως είχαν από πολύ νωρίτερα επηρεάσει τον Μπέικον, επιρροές που είναι εμφανείς στα μη «τεχνικά» έργα του. Ο Δάντης, ακόμα και μετά την καταδίκη των θεωριών του ως αιρετικών, τον σεβάστηκε. Και στη Θεία Κωμωδία του, τον τοποθέτησε στον Παράδεισο. Εκεί στο Παρίσι λοιπόν και μέσα σε τέτοιο φορτισμένο κλίμα, ο Μπέικον δεν εμφάνισε, τουλάχιστον δημόσια, καμία τάση ανάλογη προς την πιο πρόσφατη ανησυχία του με την καθολική επιστήμη, την αστρολογία, την αλχημεία και τη μαγεία. Στην πραγματικότητα, στις διαλέξεις του για την ψευδο-αριστοτελική πραγματεία ο Μπέικον φαίνεται ακόμη και να αρνείται την ισχύ της αλχημείας και να θεωρεί ότι η μεταστοιχείωση των μετάλλων, βασική υλική επιδίωξη των αλχημιστών, είναι αδύνατη. Αλλά τα ενδιαφέροντα του άλλαξαν δραματικά αφότου ανακάλυψε τα Μυστικά των Μυστικών, εν μέσω εκείνης της περιόδου και την άμεση επιστροφή του στην Οξφόρδη το 1247. Η εργασία που αποδιδόταν στον Αριστοτέλη είχε εμπνεύσει τη μελέτη του για ιατρική, αστρολογία, αλχημεία και ήταν ο σπόρος για το όραμά της καθολικής επιστήμης. Η τεράστια διαφορά μεταξύ αυτού που ο Μπέικον έμαθε από τα βιβλία των Μυστικών και όλων αυτών που είχε μελετήσει προηγουμένως, ήταν ότι η γνώση όφειλε να γίνει πρακτική. Ολόκληρη η πιο πρόσφατη ζωή του και η συναισθηματική ένταση με τις οποίες ακολούθησε αυτό το νέο αξίωμα, μπορούν να αποδοθούν στον αντίκτυπο αυτού του βιβλίου στη σκέψη του. Κοντά στο 1250 έγραψε μια πραγματεία για την καθυστέρηση των γηρατειών, στην οποία τα δύο τρίτα των αναφορών προέρχονται από αυτό το πλαστό έργο. Στα επόμενα χρόνια, ο Μπέικον έγραψε σχόλια πάνω στα Μυστικά, μελέτησε την αστρολογία και την αλχημεία, και άρχισε τη μελέτη των αρχαίων γλωσσών, Ελληνικών, Εβραϊκών, και Αραβικών. Από τότε χρησιμοποίησε πολύ χρόνο, ενέργεια και τεράστια ποσά των χρημάτων στην πειραματική έρευνα, στην απόκτηση κι άλλων μυστικών βιβλίων, στην κατασκευή οργάνων και πινάκων, στην κατάρτιση των βοηθών του. Η αλλαγή εκδηλώθηκε ταυτόχρονα με την επιστροφή του στην Οξφόρδη. Από το 1247 έως το 1257 που οι θεωρίες του Joachim καταδικάστηκαν, ο Μπέικον αφιερώθηκε ολόψυχα στην καλλιέργεια των νέων κλάδων γνώσης στους οποίους εισήχθη, δηλαδή στην οπτική, τις γλώσσες και την αλχημεία και σε περαιτέρω μελέτες στην αστρονομία και τα μαθηματικά. Οι πειραματισμοί του ήταν τόσο επίμονοι και παθιασμένοι, που δεν ήταν τυχαίο ότι σύγχρονοί του άρχισαν να τον αποκαλούν «experimentorum dominus», άρχοντα των πειραμάτων, καθώς είχε δημιουργήσει ένα μεγάλο εργαστήριο για τα αλχημικά του πειράματα. Ούτε ότι έμεινε στην ιστορία ως «doctor Mirabilis”. Οι μελέτες του για τη φύση του φωτός και για το ουράνιο τόξο είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτες, και φαίνεται πως είχε προγραμματίσει και ερμηνεύσει αυτά τα πειράματα προσεκτικά .Πρότεινε, παραδείγματος χάριν, ότι αν ένα μπαλόνι λεπτού φύλλου χαλκού μπορούσε να γεμίσει με κάτι που ονόμασε “υγρή φωτιά”, θα επέπλεε στον αέρα δεδομένου ότι πολλά ελαφριά αντικείμενα κάνουν το ίδιο στο νερό. Μελέτησε σοβαρά το πρόβλημα μιας κατασκευής με μηχανικά φτερά. Ήταν το πρώτο πρόσωπο στη δύση που έδωσε ακριβείς κατευθύνσεις για την κατασκευή της πυρίτιδας και που διέβλεψε πως θα ήταν χρήσιμη στον πόλεμο, αν και απέτυχε να την κατασκευάσει ο ίδιος. Μελέτησε τις αρχές της αντανάκλασης, της διάθλασης, και της σφαιρικής παρέκκλισης και πρότεινε μηχανικά ωθούμενα σκάφη για τις μεταφορές. Χρησιμοποίησε μια πρωτόγονη obscura, έναν σκοτεινό θάλαμο φωτογραφικών μηχανών, με εικόνα που αποτυπώνεται μέσω μιας οπής καρφίτσας σε κάποιο χαρτί, για να παρατηρήσει τις εκλείψεις του ήλιου. Ένα στοιχείο που έκανε τώρα τον Μπέικον να απέχει από τους άλλους επιστήμονες του καιρού του, ήταν το διαισθητικό του όραμά ότι όλη αυτή η γνώση συσχετίζεται. Έμαθε από τα Μυστικά, ότι η ιατρική είναι πολύ χρήσιμη όχι μόνο επειδή παρέχει μια θεραπευτική αγωγή για την υγεία, αλλά επίσης γιατί συνδυασμένη με την αλχημεία, μπορεί να παρατείνει τη ανθρώπινη ζωή. Η αστρολογία είναι επίσης το πιο χρήσιμο εργαλείο, εν προκειμένω λόγω των συνδυασμών των αστεριών, των ζωικών ρευστών, των ιδιοτήτων, των στοιχείων και των μετάλλων. Και όλες αυτές οι επιστήμες είναι οι περισσότερες χρήσιμες, έλεγε, για τη θεολογία, επειδή μπορούν να εξηγήσουν τη σύνθεση των πρωτόπλαστων οργανισμών και της παραμονής τους στον Παράδεισο πριν από την πτώση, αλλά και να περιγράψουν τα μέσα με τα οποία οι καταδικασμένοι θα βασανιστούν στην κόλαση. Μια τέτοια κατάσταση μυαλού όμως εκείνη την εποχή, τον οδήγησε σε έναν εκλεκτικισμό καταστρεπτικό για την λογική ενότητα και αρμονία της σκέψης του. Σαφές στο μυαλό του παρέμεινε όμως το διαισθητικό όραμα της καθολικής επιστήμης, ένα όραμα που βρίσκεται στο κέντρο της εργασίας του. Μερικά μέρη του συστήματός του, όπως η οπτική, θεωρούνται πιο πλήρη και αναπτύσσονται περισσότερο από άλλα, αλλά ενοποιώντας τις πτυχές τους, ο Μπέικον θεωρούσε ότι αποτελούν την «integralis scientia». Ο συνδυασμός διαφορετικών επιστημονικών τομέων, είναι το ένα στοιχείο που παραπέμπει ευθέως στην επίσης συνδυαστική δομή του χειρόγραφου. Αυτό όμως που έχει περισσότερη σημασία, είναι ότι ανάμεσα στους αλχημικούς του πειραματισμούς, ο Μπέικον πραγματοποίησε και μερικές συστηματικές αστρονομικές παρατηρήσεις με φακούς και καθρέφτες. Ο Newbold συνέχιζε τη δουλειά μυρμηγκιού πυρετωδώς. Ξενυχτούσε σχεδόν κάθε βράδυ στο γραφείο με το αντίγραφο του χειρόγραφου απέναντι και στοίβες μουτζουρωμένα χαρτιά τριγύρω του. Εκεί έτρωγε και μερικές φορές κοιμόταν στην αναπαυτική πολυθρόνα, πάντα με την προσωπική του σειρήνα απέναντι ανοιχτή, σαν ευαγγέλιο σε μόνιμη ικεσία. Ήξερε ότι μεταξύ άλλων μεθόδων κρυπτογραφίας, η στεγανογραφία χρησιμοποιήθηκε συχνά από τον Μπέικον και μάλιστα εμπλουτίστηκε με νέα σημάδια για να συμπληρώσει την ελληνική στεγανογραφία, η οποία είχε μόλις 15 σύμβολα και στερείτο από περισσότερες συντετμημένες εκφράσεις. Παρατήρησε επίσης ότι πάρα πολλές από τις άγνωστες λέξεις στο χειρόγραφο ήταν σχετικά μικρές, ενώ πολλές ήταν όμοιες και επαναλαμβανόμενες. Σε κάποιες κορυφές των γραμμάτων όμως, παρατήρησε με μεγεθυντικό φακό μικρά σπασίματα του μελανιού, σα να σταμάταγε εκεί ξαφνικά και χωρίς λόγο η μονοκοντυλιά και να ξανάρχιζε λίγο μετά αμέσως δίπλα. Διαπίστωσε έτσι ότι πολύ συχνά στο κείμενο, κάποιο γράμμα που έμοιαζε κανονικό, δεν ήταν στην πραγματικότητα ένα, αλλά δυο γράμματα ενωμένα ώστε να μοιάζουν με ένα, κάπως σαν τις ενώσεις των γραμμάτων στην αραβική γραφή που μεταβάλουν το γράμμα, αλλά ο ρόλος τους είναι μόνο να το ενώσουν με το επόμενο, ένα είδος καλλιγραφικής λιαιζόν. Ετσι υιοθέτησε την μέθοδο των διγραμμάτων για να ερμηνεύσει το κείμενο. Ορισμένα από αυτά τα διγράμματα, μπορούσαν κάλλιστα να είναι τα σύμβολα της στεγανογραφίας. Μετά από πολύ κόπο και περισσότερο χρόνο, κατόρθωσε να μεταγράψει σε λατινικούς χαρακτήρες μερικές σελίδες του κειμένου που του φάνηκαν πιο ενδιαφέρουσες και πιθανώς πιο ευάλωτες στην επίθεση της αποκρυπτογράφησης. Στο μεταξύ ο Voynich, που καιγόταν κι εκείνος από περιέργεια κι ήθελε επιτέλους να κάνει σαφείς ανακοινώσεις για το χειρόγραφο που ήδη θεωρούσε μοναδική περίπτωση, τον πίεζε να αποδώσει αποτέλεσμα έστω σε μερικές σκόρπιες σελίδες, αφού το σύνολο θα χρειαζόταν πάρα πολλά χρόνια για να ερμηνευτεί με αυτή τη διαδικασία. Γιατί κάθε δίγραμμα μπορεί να έμοιαζε, αλλά δεν ήταν απαραίτητα ίδιο με κάποιο άλλο που του έμοιαζε πολύ αν θα τα κοίταγες ως ένα γράμμα. Διαπίστωσε τελικά, ότι η ανάλυση συχνότητας του αλφάβητου που προέκυψε, ήταν πράγματι χαρακτηριστική των λατινικών. Το τελικό στάδιο της αποκρυπτογράφησης ήταν πια η διαδικασία του αναγραμματισμού. Η διαδικασία αυτή ήταν η δημοφιλέστερη μέθοδος της εποχής για την απόκρυψη των μηνυμάτων -και η ανάγκη της απόκρυψης οφειλόταν συνήθως σε πολιτικούς ή εκκλησιαστικούς λόγους. Ο Μπέικον, δήλωνε από μόνος του ότι είχε κάθε λόγο να αποκρύψει τις γνώσεις του, το είχε μάλιστα κάνει ακόμα και για άσκηση, κρύβοντας γνώσεις που δεν χρειαζόταν να καλυφθούν. Είχε επίσης γίνει πια γνώστης της Καβάλα και είναι γνωστό ότι το έργο αυτό ήταν στην αρχή ήταν αναγραμματισμένο και ότι το τρίτο μέρος της μυστικής τέχνης του - το themuru, «αλλαγή», εξέταζε τη μετάθεση και τον ανασυνδυασμό των γραμμάτων των λέξεων για τον εντοπισμό της μυστικής τους ερμηνείας. Η ίδια μέθοδος συνεχίστηκε ακόμη και ως 300 χρόνια αργότερα, από τον Γαλιλαίο, τον αστρονόμο Τύχο Μπράχε -που πέρασε και αυτός από την αυλή του Ροδόλφου- για χιλιάδες παρατηρήσεις των αστερισμών, τον Γιοχάνες Κέπλερ, και πολλούς άλλους που είχαν κάποιο λόγο να κρύβουν τις θεωρίες τους. Επιτέλους, το αποκωδικοποιημένο κείμενο άρχισε να προκύπτει, και μάλιστα χωρίς να χρειαστεί να πάει πάρα πολύ μακριά αναγραμματίζοντας τις λέξεις. Τα γράμματα που διατάσσονταν εκ νέου, εμφανίστηκαν ανά ζευγάρια το ένα δίπλα στο άλλο, είτε σε άμεση είτε σε αντίστροφη διάταξη. Ο αναγραμματισμός έδινε νόημα συνήθως μέσα στην ίδια λέξη ή σε συνδυασμό με τη διπλανή της και μόνο σπάνια αναγκαζόταν ο Newbold να πρέπει να προχωρήσει μέχρι τρεις-τέσσερις λέξεις αναγραμματίζοντας συνεχώς προτού βγει ένα νόημα. Αυτό που ανακάλυψε τελικά σε αρκετές επιλεγμένες σελίδες του κείμενου ήταν η μεγάλη έκπληξη , τουλάχιστον τόσο μεγάλη ώστε να συγκεντρώσει πολύ προσοχή από την επιστημονική κοινότητα. Τα βιολογικά σχέδια στο κείμενο περιγράφηκαν ως αγγεία, σωλήνες, μικροσκοπικά κύτταρα με τους πυρήνες, ακόμη και σπερματοζωάρια. Μεταξύ των αστρονομικών σχεδίων, ήταν οι περιγραφές των σπειροειδών νεφελωμάτων, μιας στεφανιαίας έκλειψης, και του κομήτη του 1273. Ένα από τα στοιχεία που περιέπλεκαν τα πράγματα, ήταν ότι πολλές από τις παραστάσεις των γαλαξιών έμοιαζαν φανταστικές. Αλλά μήπως και τα φυτά δεν ήταν απίστευτα; Οι δεκάδες αλλόκοτες γυμνές φιγούρες; Παρόλα αυτά, δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι εάν ο Μπέικον ήταν πράγματι συντάκτης ενός τέτοιου κειμένου, πρέπει να είχε κάποιον τρόπο για να πάρει αυτές τις πληροφορίες. Παραδείγματος χάριν, η μετάφραση Newbold του τίτλου κοντά στο σχέδιο του νεφελώματος που έμοιαζε με την Ανδρομέδα επειδή παρουσίαζε σαφώς τα σπειροειδή χαρακτηριστικά του, έδωσε το εξής αποτέλεσμα: «Σε έναν κοίλο καθρέφτη είδα ένα αστέρι υπό μορφή σαλιγκαριού.. Ανάμεσα στον ομφαλό του Πήγασου, το περίζωμα της Ανδρομέδας και την Κασσιόπη». Οι φακοί και οι καθρέφτες των πειραμάτων! Τώρα, σκεφτόταν ο Newbolt, ο Μπέικον έπρεπε να πιστωθεί με την εφεύρεση του τηλεσκόπιου κάπου 300 χρόνια πριν από τον Γαλιλαίο. Η μήπως όχι; Η επιστημονική ιστορία έλεγε πως είναι σίγουρο ότι δεν εφηύρε αυτός ούτε το τηλεσκόπιο, αλλά ούτε και το μικροσκόπιο ώστε να μπορεί να δει το κύτταρο η το σπέρμα Η ιστορία μπορεί να κάνει λάθος. Και ο Ρ. Μπέικον, μπορεί να είναι ο πραγματικός εφευρέτης αυτών των οργάνων παρατήρησης, η έστω να είδε μέσα από αυτά και να περιέγραψε όσα είδε με κρυπτογράφηση, κάτι πολύ λογικό στην εποχή του για τέτοιο πρωτοποριακό θέαμα. Από την άλλη, ο «κοίλος καθρέφτης» που αναφέρει, είναι πιθανώς η σημαντικότερη ένδειξη ότι η ερμηνεία μπορεί να μη βρίσκεται σε αυτά τα εργαλεία. Πολλοί από τους λόγιους της αναγέννησης όχι μόνο θα περιέγραφαν με παρόμοιο τρόπο τα οράματα του πνευματικού ταξιδιού τους, αλλά αρκετοί θα περιλάμβαναν επίσης τέτοιες συσκευές εξέτασής τους. Στις εργασίες των Dee, Kircher, ακόμη και του διασημότερου Νοστράδαμου, υπάρχουν αναφορές σε μια τέτοια συσκευή, την πασίγνωστή κρυστάλλινη σφαίρα και αρκετοί οραματιστές κατέγραψαν την εμπειρία των οραμάτων που συνδέονται με αυτήν. Μερικές από τις περιγραφές τους αποδείχθηκαν αργότερα ακριβείς. Η πραγματική γνώση σχετικά με τη χρήση μιας συσκευής όπως αυτή πιθανώς τώρα να έχει χαθεί, αλλά πολλοί βεβαιώνουν ότι τότε υπήρξε -και ορισμένοι υποστηρίζουν, επιπλέον, ότι λειτουργούσε... Ο Νικολά Φλαμέλ έκλεισε σε αυτό το σημείο τον ογκώδη τόμο σκασμένος στα γέλια. Τεντώθηκε για να ξεπιαστεί, καθώς είχε πέσει σχεδόν σε υπνωτική έκσταση στο εργαστήριο. Μπροστά του, η κρυστάλλινη σφαίρα είχε κιόλας θολώσει. Ο Φλαμέλ άνοιξε την πόρτα της κρύπτης κι ανέβηκε στον πάνω όροφο που βρισκόταν το πολυτελές του αρχοντικό στο κέντρο του Παρισιού, ένα από τα περίπου 30 που είχε αποκτήσει τα τελευταία χρόνια, με το χαμόγελο σα να ήταν μόνιμα χαραγμένο στο πρόσωπό του. Ήταν το σωτήριο έτος 1385. Με ένα του νεύμα έδιωξε τον υπηρέτη που έσπευσε κοντά του και μπήκε στο δωμάτιο της Περενέλ. Η νεαρή πανέμορφη γυναίκα του είχε μόλις ξυπνήσει κι εκείνη. -Δεν χρειάζεται να ανησυχούμε ακριβή μου για το βιβλίο. Αποφάσισα ότι δεν είναι ανάγκη ούτε να το κρύβουμε -και σίγουρα όχι να το καταστρέψουμε. Θα το είχα μεγάλο βάρος και προσβολή Κυρίου. Απόψε ταξίδεψα περισσότερο από ποτέ ως τώρα στο μέλλον. Έφτασα 700 χρόνια μετά και μελέτησα τα σχετικά ντοκουμέντα. Δεν φαντάζεσαι το τι απίστευτα πράγματα διάβασα για την εποχή μας. Μου φαίνεται πως η ιστορία είναι πιο ευφάνταστη από την αλχημεία. Δεν χρειάστηκε να ολοκληρώσω τη μελέτη. Έχουν δώσει τόσο απoπροσανατολιστική κατεύθυνση στην έρευνα που είναι αδύνατον να βγάλει κανείς άκρη. Νομίζουν ότι το περιεχόμενο έχει να κάνει με φακούς και οπτική. Και να σου πω το καλύτερο; Θα τρίζουν τα κόκαλα του δάσκαλου, αλλά το Μυστικό των Μυστικών σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια είναι ψεύτικο! Η Περενέλ γέλασε με τη σειρά της και ανασηκώθηκε στην πλάτη του κρεβατιού. -Πολύ αστεία αλλά και διδακτικά αυτά. Σου το είχα πει Νικολά. Η δουλειά σου είναι εξαιρετική. Εξάλλου για να μπορέσουν να αποκωδικοποιήσουν το αντίγραφο θα έπρεπε να είχαν το κλειδί. Αλλά ο Σμαραγδένιος πίνακας ανήκει και πάλι στους θεούς και με το Μυστικό από μόνο του δεν μπορεί κανείς να βγάλει άκρη χωρίς τον πίνακα. Χωρίς το πρωτότυπο, μόνο εμείς από τους θνητούς καταλαβαίνουμε αγαπημένε μου το δώρο του Τρισμέγιστου και του μεγάλου δάσκαλου.

-Ετσι είναι δέσποινα. Ωστόσο σου ομολογώ πως πικράθηκα. Όταν έκανα όλη αυτή την εργασία είχα μέσα μου την ελπίδα πως κάποτε, κάποιος μελλοντικός άνθρωπος θα μπορούσε να την καταλάβει, να εκτιμήσει μια δουλειά που χρειάστηκε χρόνια κόπων κι έμπνευσης για να ολοκληρωθεί. Και αν ήταν πραγματικά άξιος, να ακολουθήσει κι εκείνος τα βήματά μας. Στο έργο μου είναι όλα όσα χρειάζονται. Γι αυτό κάθισα τόσες νύχτες και το έφτιαξα εξάλλου. Για το μέλλον. Ο πίνακας δεν είναι απολύτως αναγκαίος, το κλειδί το έχω συμπεριλάβει στα σχέδια. Αν κάποιος κατανοήσει την αλληλουχία τους, θα μπορέσει πιστεύω να το συμπεράνει. Το είχαν βάλει όμως σε κάποιο μουσείο και είχαν σταματήσει πια να ασχολούνται. Δεν ξέρω αν στο απώτατο μέλλον κάποιοι καλύτεροι ερευνητές θα ασχοληθούν ξανά μαζί του, πάντως μετά από 700 χρόνια οι άνθρωποι το αντιμετώπιζαν σαν ένα ακόμα παράξενο έκθεμα από την αρχαιότητα. Και δεν μιλώ ως ματαιόδοξος που με ενδιαφέρει η υστεροφημία μου. Υπήρξε πάντως κάτι που με ενόχλησε πολύ και δεν ήταν η απόδοση του σε άλλον. Κάτι που δείχνει πως η ανοησία των ανθρώπων δεν έχει εποχές. -Τι ήταν αυτό Νικολά; -Η αισθητική τους και η απουσία ενόρασης. Χρησιμοποιούν τεχνικές που τις ονομάζουν επιστήμη κι έχουν ξεχάσει να χρησιμοποιούν τη διαίσθησή τους. Αυτοί που ανακάλυψαν το χειρόγραφο, ξέρεις πως το είπαν καλή μου; Ασχημόπαπο! Μα τους θεούς, έτσι το είπαν. Το σύγκριναν με τα περίτεχνα σχέδια και τις καλλιγραφίες των μοναχών σε άλλα χειρόγραφα. Σύγκριναν την ουσία με την επιφάνεια. Το φαντάζεσαι; Έχουν μπροστά τους το κλειδί που ανοίγει το Μυστικό των Μυστικών. Κοιτάζουν κατάματα την φιλοσοφική λίθο. Και τη λένε ασχημόπαπο!

Η Περενέλ γέλασε τρανταχτά, σηκώθηκε από το κρεβάτι και χάιδεψε τον άντρα της στο στήθος. -Καλέ μου, είναι στη φύση των ανθρώπων να περιμένουν λάμψη από τον χρυσό. Αν έβρισκαν το ιερό δισκοπότηρο θα το πέρναγαν για κούπα. Έλα να λουστούμε στο φως και ξέχνα τους. Πάμε να ετοιμάσουμε το σημερινό λουτρό μας. Μη δίνεις σημασία, πάντα έτσι δεν ήταν οι άνθρωποι; Έλα, γιατί αν έχουμε να ζήσουμε άλλα 500 χρόνια πρέπει να φροντίζουμε το σώμα μας. Δεν θέλω να γίνω εγώ ασχημόπαπο, όπως ο παππούς όταν δέχτηκε το βιβλίο από τον δάσκαλο.

ΤΕΛΟΣ